In het huidige tijdperk van digitalisering en technologische vooruitgang is data een drijvende kracht achter operationele efficiëntie, wendbaarheid en slagkracht voor bedrijven en industrieën. Om dit te kunnen bewerkstelligen, is inzicht in processen en prestaties essentieel. Daarnaast is wendbaarheid of flexibiliteit van groot belang om snel in te kunnen spelen op veranderingen in de markt. Dit alles maakt (meet)data één van de meest waardevolle aspecten om een totaalbeeld te krijgen van jouw bedrijfsprocessen en -prestaties. In deze blog benadruk ik het belang van een dataplatform voor bedrijven en industrieën waar energie ertoe doet. Daar ligt namelijk de focus op (meet)data en het benutten van flexibiliteit.

Type data en dataplatform
Er is een onderscheidt te maken in data van nu en data van het verleden (van 5 minuten geleden tot jaren terug). Data van nu zien we bijvoorbeeld verschijnen als we naar dagkoersen van financiële markten kijken, maar ook Facebook en LinkedIn en andere sociale media maken er gebruik van met direct verschijnende shares en likes. En denk bijvoorbeeld ook aan online games waarbij de interactie tussen deelnemende spelers direct wordt verwerkt. Het is een directe en continue stroom van gegevens die worden gegenereerd, verzonden, ontvangen en gepresenteerd.
Bij data uit het verleden heb je het over iets dat eerder gebeurd is. Denk aan (energie)data van afgelopen dag, maand of jaar. Maar ook korte intervallen als 5-minuten en kwartierwaardes van elektriciteit is data uit het verleden. Afhankelijk van je doel heeft elk datatype heeft zo z’n eigen toepassing waarvoor het geschikt is.

Om goed in- en overzicht te krijgen, kan (meet)data worden gebruikt voor allerlei analyses, zoals correlaties, aggregaties, benchmarking, filtering en steekproeven. Een dataplatform is bij uitstek het beste middel om dit in te doen. Informatie die uit dergelijke analyses wordt afgeleid, geeft een breder dan wel dieper inzicht en maakt het mogelijk om te reageren op veranderende of afwijkende situaties. Soms wil je dat direct op basis van actuele data en soms is een jaarverbruik precies wat je nodig hebt.

Continue datastromen of streaming data
Doorlopend gegenereerde data (actueel en/of uit het verleden) vanuit verschillende bronnen noemen wij streaming data. Deze continue datastromen geven grote kansen voor flexibiliteit en optimalisaties in de energietransitie. De gegevens van een stream worden opeenvolgend verwerkt (b.v. bericht-voor-bericht) en kunnen zichtbaar worden gemaakt in bijvoorbeeld (bewegende) grafieken en tabellen. Denk hierbij aan data over de hele keten. Die reikt van de sensoren, externe bronnen (weer, temperatuur, of koppeling met interne systemen) of de energiemeters tot aan de (eind)gebruiker. We kunnen data met hoge snelheid en zeer korte intervallen overbrengen en presenteren.

Wat kan ik ermee?
Wat kan ik ermee als verantwoordelijke voor een organisatie waar energie ertoe doet? Waar kan ik het voor gebruiken en wat levert het op?

1. Streaming meetdata: Het hart van operationele efficiëntie en energiebeheer
   Voor bedrijven en industrieën is het essentieel om inzicht te hebben in operationele processen en deze te koppelen aan het (actuele) energieverbruik. Met een dataplatform is er direct en continue toegang tot meetdata, die wordt gegenereerd door meters, sensoren, apparatuur en andere gegevensbronnen in de bedrijfsomgeving. Door meetdata te analyseren, kun je patronen, trends, potentiële knelpunten en onnodig/ inefficiënt energieverbruik identificeren. Dat stelt je in staat om operationele processen te optimaliseren, de productiekwaliteit te verbeteren, kosten te besparen en proactief beslissingen te nemen om de algehele efficiëntie te verhogen.
2. Flexibiliteit ontsluiten: Gebruik aanbod van stroom, minimaliseer bij een tekort
   De energiemarkt is dynamisch, dus het vermogen om flexibel te reageren op veranderingen van prijs en aanbod van energie is van cruciaal belang. Door een analyse krijg je een beeld waar en vooral wanneer flexibiliteit aanwezig is, of te ontsluiten is in de bedrijfsvoering. Met dit beeld kun je processen en productieaanbod aanpassen aan de energieprijzen of het aanbod in de markt. Het geeft je wellicht ook een beeld of je zelf meer energie wilt opwekken met wind en zon en wanneer je het beste je elektrische wagenpark kunt laden. Kortom, je organisatie kan zich aanpassen aan de steeds veranderende marktomstandigheden. Om dit goed te kunnen doen, heb je datastromen nodig.
3. Betere besluitvorming en anticiperen op problemen
   Naast het ontsluiten van flexibiliteit kun je ook doorgaan met verdere analysemogelijkheden. Door datastromen te analyseren, kun je snel potentiële problemen identificeren en proactieve maatregelen nemen voordat deze problemen escaleren. Een voorbeeld hierbij zijn twee gelijke productielijnen, waarbij de ene lijn aanzienlijk meer energie verbruikt dan de andere bij dezelfde productiehoeveelheden. Door analyse en onderzoek komen er wellicht issues naar voren waardoor je op tijd kunt ingrijpen. En de goede beslissingen neemt op basis van data. Een bekend voorbeeld is ook een elektromotor met trillingen. Je kunt ervan uitgaan dat een motor die steeds meer trillingen produceert, ook steeds meer energie gaat gebruiken, steeds slechter presteert en waarschijnlijk door de trillingen gaat falen. Je combineert hier eigenlijk assetmanagement met energiemanagement. Op deze wijze krijg je grip op energiekosten en uitval van productie en kun je zuiniger omgaan met energie. Hieronder valt ook het onderzoek en de analysemogelijkheden rondom elektriciteitsopslag, zoals een batterij en gebruik maken van dynamische energietarieven.

Conclusie
Streaming data biedt bedrijven en industrieën allereerst inzicht en analysemogelijkheden. Door de data onder te brengen in een dataplatform kun je daarvan uit operationele processen optimaliseren, productiekwaliteit verbeteren, kosten besparen, flexibiliteit ontsluiten en proactief betere besluiten nemen. We wisten al dat data belangrijk is, maar nieuwe toepassingen blijven nieuwe kansen bieden.