Een zoektocht naar inzicht in energieverbruik
In een wereld waar men over elkaar heen buitelt met duurzaamheidsplatformen en energieakkoorden, zijn soms juist de concrete voorbeelden die zo goed tot de verbeeldingen spreken. Praktijkcases van organisaties die in korte tijd enorme slagen maken in het besparen op energie. Het mes snijdt dan aan twee kanten: het is goed voor het milieu en voor je eigen portemonnee. De volgende case is hiervan letterlijk een schoolvoorbeeld.
Geen schoolgebouw is hetzelfde
Hoofdrolspeler in mijn verhaal de Dalton MAVO, onderdeel van Lentiz Onderwijsgroep. Een onderwijsinstelling met meerdere schoolgebouwen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Maasland en het Westland. Elk gebouw heeft zijn unieke eigenschappen. Zo zijn er nieuwe gebouwen, een locatie met een kas en een geschakelde locatie met een MBO. De mavo is verder nog voorzien van een WKO (warmtekoudeopslag). Grondwater wordt binnen dit systeem gebruikt om het gebouw te verwarmen of te koelen. Een WKO bespaart veel gas, maar kost extra veel elektriciteit. Voor het beste rendement is een optimale inregeling van de WKO is nodig.
Grillig verbruikspatroon
Primaire taak van een school is natuurlijk het creëren van een aantrekkelijk, veilige leeromgeving, waar leerlingen optimaal kunnen presteren. Verduurzaming en kostenbesparing is natuurlijk belangrijk. Binnen het grillige energieprofiel van een school loont het om slim om te gaan met energie. Een school is in tegenstelling tot een kantoor op meer wisselende tijden open. Per jaar is een school 12 weken gesloten als gevolg van schoolvakanties en feestdagen. Maar ook open dagen en ouderavonden zorgen voor een wisselende aanwezigheid van mensen. Door te anticiperen op deze grilligheid in plaats van een vast verbruiksregime te gebruiken, zijn er besparingen mogelijk.
Verwarmen en (af)koeling
In de eerste overleggen kwamen al snel de eerste slimmigheidjes ter sprake. Zo maakt de school gebruik van bewegingssensoren. Zo blijft verlichting in toiletten en lokalen niet onnodig aan als er niemand aanwezig is. En om kinderen ’s winters niet in een koud gebouw te ontvangen, werd het gebouw al eerder opgewarmd. Maar door de verwarming al om 15:00 uur uit te zetten, koelde het gebouw langzaam af. De aanwezigheid van 1.000 ‘kacheltjes’ van 37 graden helpt daarbij. Dit bespaart direct al 3 uur onnodig verwarmen.
Vakantietijd
De belangrijkste slag werd echter gemaakt door in te springen op de schoolvakantie. De periode dat de school echt dicht is, verwacht je een minimaal aan energieverbruik. Uitgaande van 12 weken schoolvakantie en 52 weekenden, kom je op 164 dagen. Hierbij ga ik uit van daadwerkelijke vakanties, en laat ik de feestdagen nog even buiten beschouwing! Je kunt stellen dat het op deze dagen in ieder geval in een school mag afkoelen, in principe tot bijna het vriespunt.
Inzicht in verbruik
Hoe verkrijg je nu dit inzicht in dat minimale energieverbruik? Energieleveranciers geven op hun nota’s vaak niet op uur- of dag niveau het verbruik weer. Een meetbedrijf als Anexo doet dit wel. Zij meten op kwartierniveau elektriciteit en op uurniveau gas. Lentiz Onderwijsgroep krijgt via de portal MijnAnexo inzicht in het energieverbruik en dus ook in de minima en maxima.
De onderstaande grafiek geeft het jaarverbruik weer.
Energiebesparing van 10 huishoudens per jaar
Toch zien we nog niet voldoende detail. De portal geeft daarom ook direct het minimum aan: 627 kWh op een zondag in mei. Ongeacht of deze 627 kWh ook nog iets naar beneden kan, is het streven voor alle 164 dagen te zakken naar 627 kWh. Want gek genoeg is de ene zondag de andere niet. Een week ervoor wordt er zelfs 977 kWh verbruikt. Er is zelfs een zondag met ruim 1.400 kWh aan verbruik, ruim 2 keer zoveel. De besparingspotentie is meteen duidelijk. Met de expertise van de school zijn ook de vakantieperiodes inzichtelijk te maken. Trek je die 627 kWh door voor al die 164 dagen, dan ontstaat er een groot verschil in jaarverbruik van 629.000 kWh met een optimaal verbruik van 551.000 kWh. Een besparing van 78.000 kWh per jaar! Zowel de school als ik beseften dat dit minimum niet haalbaar was. Het lijkt te kort door de bocht. Maar als er alleen al 50% bespaard kan worden, hebben we het nog over 39.000 kWh per jaar. Dit is het verbruik van 10 huishoudens en bespaart 4.000 euro per jaar! 4.000 euro die in de kwaliteit van het onderwijs gestoken kan worden. Alleen de zomervakantie draagt al 20.000 kWh bij. En dit is alleen nog maar elektriciteit.
Kennis van de klant cruciaal voor succesvolle samenwerking
De vervolgactie is nu aan de school. Zij schakelen de installateur in die over het klimaatsysteem in de school gaat. Op basis van de ervaring en de meetdata van Anexo, de kennis van de school en de expertise van de installateur, wordt nu hard gewerkt om steeds dichterbij in de buurt van het minimum te komen. Het laaghangend fruit is binnen handbereik. Maar we moeten beseffen dat scholen, directeuren, docenten en conciërges hun handen vol hebben aan het geven van goed onderwijs. Wij kunnen ze helpen met het realiseren van energiebesparingen. Laat ons de eerste stap nemen op zoek naar abnormale verbruiken en het streven naar optimale minima. Samenwerking met de klant is noodzakelijk, de kennis van de klant cruciaal. Wij helpen zo het onderwijs te verduurzamen, zodat de besparing aan energie niet alleen goed is voor het milieu, maar ook in goed onderwijs gestoken kan worden.
